تذهیب نسخه قصص الانبیا با نگاهی به نسخ عصر قاجار موزه کتابت تبریز

در طی دوره های تاریخی و تحت تأثیر حکومت ها، هنر تذهیب مراحل رشد و ترقی را پیمود و در دوره ی تیموری به حد اعتلای خود رسید و تا دوره صفوی ادامه یافت؛ اما در اواخر همین دوره تحت تأثیر تحولات فرهنگی، تاریخی و ... رو به افول گذاشت. بعد از سپری شدن عصر رکود قرن هیجده میلادی، در دوره ی قاجار مجدداً رشد نمود، به طوری که ظرافت در نقوش را در آثار این دوره شاهد هستیم. تذهیب های موزه کتابت تبریز که در نوع خود بی نظیر هستند، در این دوره در فتح باب های قرآن ها و نسخ خطی مختلف ظاهر شده اند. این پژوهش به مطالعه و بررسی تذهیب های دوره قاجار موزه کتابت، جهت شناخت طرح ها، نقش ها، رنگ ها و ... در آنها پرداخته است. مطالعات انجام گرفته در راستای احیاء تذهیب و معاصرسازی آن در اثر نهایی بکار گرفته شده است. نتایج پژوهش نشانگر تنوع تذهیب ها از منظر کیفی و موضوع نسخ است. برخی از آثار مورد مطالعه دارای چنان ترکیب بندی های قوی و پرکار، ظرافت در نقوش، وسعت طیف رنگ ها، سرلوح های تاجی ویژه، قرینه سازی سراسری در صفحات افتتاح، جدول کشی های متنوع، حاشیه های گل و بوته های رنگین غنی و تنوع قلم و قدرت می باشند که تذهیب این دوره را از دوره های قبلی متمایز می کند. گردآوری اطلاعات پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای انجام شده و پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی به انجام رسیده است. در مرحله کاربردی کردن تحقیقات، تلاش شده است از یافته ها و نتایج تحقیق در مرحله عملی در طراحی شمسه برای نسخه قصص الانبیای معاصر استفاده شود که نتایج عملی یافته ها و کاربرد آن در مرحله طراحی تا اتمام آن در فصل آخر پژوهش به تفصیل آورده شده است. واژگان کلیدی: تذهیب قاجار، موزه کتابت تبریز، چاپ سنگی